İLAMSIZ İCRA TAKİBİ NEDİR?

Hangi alacaklar için ilamsız icra takibi başlatılabilir?

İcra ve İflas Kanunu (İİK) md.58/2-b.3 gereğince ilamsız icra takibi ancak belirli bir miktar para yahut teminat alacakları için başlatılabilen bir takip türüdür. Altın alacakları ise kıymetli mal hükmünde olması sebebiyle ilamsız icra takibine konu edilemezler. Altın alacakları ancak ilamlı icra takibine konu edilebilir. Kambiyo senetlerine (bono, poliçe, çek) bağlanmış alacaklar da kambiyo senetlerine özgü icra takibi yerine ilamsız icra takibine konu edilebilir.

Yabancı para alacakları ilamsız icra takibine konu edilebilir mi?

İİK md.58/2-b.3'ün emredici hükmü gereğince yabancı para alacağı üzerinden ilamsız icra takibi başlatılabilmesi mümkün değildir. Yabancı para alacakları, ancak alacak miktarının Türk Lirası'na çevrilmesinden sonra ilamsız icra takibine konu edilebilir.

Yabancı para alacağı alacaklısı, yabancı para alacağının hangi tarihteki kur üzerinden ödenmesini talep ettiğini ayrıca belirtmek zorundadır. Alacağın vadesi tarihindeki kur, takibin başlangıcı tarihindeki kur yahut borçlunun fiili ödeme tarihindeki kurdan hangisinin alacaklı tarafından seçildiği, İİK md.58/2-b.3 gereğince takip talebinde ortaya konulmalıdır.

İlamsız icra takiplerinde takibin dayanağının gösterilmesi mecburi midir?

İlamsız icra takiplerinde takip konusu edilen para yahut teminat alacağının sebebinin veya kaynağının belgelendirmesi mecburiyeti bulunmamaktadır. İcra memuru da böyle bir araştırma yapması söz konusu değildir. Alacağın kaynağının ne olduğu yahut belgelendirilebilmesi, ancak borçlunun olası itirazını kaldırılabilmek yahut iptal edebilmek bakımından önem taşımaktadır. Ayrıca İİK md.58/3 gereğince alacak belgeye dayanmakta ise, belgenin aslının veya onaylanmış örneğinin takip talebine eklenmesini de zorunludur.

İlamsız icra takibi nasıl başlatılır?

İlamsız icra takibi, alacaklının yahut vekilinin takip talebiyle başlatılabilir.

Takip talebinde belirtilmesi gerekenler nelerdir?

İİK md.58 uyarınca takip talebinde gösterilmesi gerekenler şöyledir;

1)Alacaklının adı ve soyadı (Alacaklı tüzel kişi ise ünvanı), TC kimlik numarası(alacaklı tüzel kişi ise vergi kimlik numarası), adresi - ödemenin yapılacağı banka hesap bilgileri.

- Alacaklının varsa kanuni temsilcisinin adı ve soyadı, TC kimlik numarası, adresi

- Alacaklının varsa vekilinin adı ve soyadı, TC kimlik numarası, adresi

2) Borçlunun adı ve soyadı, biliniyorsa TC kimlik Numarası veya vergi kimlik numarası, biliniyorsa adresi

3) Alacağın Türk Lirası olarak tutarı, faizli alacaklarda faizin miktarı ile işlemeye başladığı gün, alacak yabancı para ise alacağın hangi tarihteki kur üzerinden talep edildiği ve faizi

4) Varsa takibin dayanağı senet, senet yoksa borcun sebebi.

5) Takip yollarından hangisinin seçildiği (haciz yahut iflas)

6) Alacaklının, kanuni temsilcinin veya alacaklı vekilinin imzası.

İlamsız icra takibinde görevli ve yetkili icra müdürlüğü nasıl belirlenir?

İcra takiplerinde görevli yargı yeri, icra müdürlükleridir. İlamsız icra takipleri de miktarı ve dayanağı fark etmeksizin ancak icra müdürlüğünde başlatılabilir. İcra takibinin başlatılacağı yerde birden fazla icra müdürlüğü bulunmakta ise, söz konusu takibin hangi icra müdürlüğünde başlatılacağına o yerde bulunan icra tevzi bürosu karar verecektir.

İlamsız icra takiplerinde yetkili icra müdürlüğü ise, İİK md.50'nin atfı gereğince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)'ndaki yetki kurallarına göre belirlenir. Başlatılacak olan ilamsız icra takibi yetkili icra müdürlüğü HMK md.6 gereğince borçlunun yerleşim yeri icra müdürlüğüdür. Eğer birden fazla borçluya karşı takip yapılmakta ise borçlulardan birinin yerleşim yeri icra müdürlüğünde takip başlatılabilir (HMK m.7).

Alacaklı ile borçlu arasında daha önce yapılmış HMK md.17 ve 18'e uygun bir yetki sözleşmesi bulunmaktaysa söz konusu yetki sözleşmesinde belirtilen yer icra müdürlüğü kesin yetkili olacaktır. Böyle bir yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için alacaklı ve borçlunun yalnızca tacir yahut kamu tüzel kişisi olması, sözleşmenin yazılı olması, uyuşmazlığın belirli yahut en azından belirlenebilir olması, yetki kılınan mahkeme/mahkemelerin açık bir şekilde gösterilmiş olması gerekmektedir.

İİK md.50'de yukarıda anlatılan atıf dışında bir başka yetki kuralı daha öngörülmüştür. Eğer takip konusu bir sözleşmeye dayanmakta ise, sözleşmenin yapıldığı yer icra müdürlüğü de yetkili icra müdürlüğüdür.

Alacaklının takip talebinden sonraki aşama nedir?

Alacaklının kanuna uygun takip talebinin alan icra müdürlüğü, söz konusu bu takip talebine uygun bir şekilde ödeme emri hazırlar ve bu ödeme emrini (ve varsa takip dayanağı belgenin suretini) borçlunun adresine gönderir. Ödeme emrinin borçluya usulün uygun bir şekilde tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içerisinde borçlu ilamsız icra takibine itiraz edebilir.

Borçlunun, tebliğden itibaren 7 günlük süre içerisinde takibe itiraz etmemesi ve borcunu da ödememesi halinde, ilamsız icra takibi kesinleşir. Takibin kesinleşmesinin ardından alacaklı, borçlunun malvarlığı üzerine haciz konulması talebinde bulunabilir.