İlamsız icra takibinde borçlunun süresi içinde ödeme emrine itiraz etmesi üzerine icra takibi duracak ve itiraz bertaraf edilmediği sürece de alacaklı tarafından takibe devam edilemeyecektir.
Alacaklının, duran takibe devam edebilmesi için 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nda (İİK) öngörülen hukuki imkanları kullanması gerekmektedir. Bu hukuki imkanlar ise şunlardır: 1) İtirazın iptali davası (İİK md.67)
İşbu yazının konusunu da itirazın iptali davası oluşturmaktadır.
İtirazın iptali davasının amacı nedir?
Alacaklının, itirazın iptali davasını açmasındaki amacı, borçlunun ilamsız icra takibindeki itirazını bertaraf etmek ve takibin devamını sağlayabilmektir. Söz konusu bu davada, takibin alacaklısı davacı sıfatıyla, borçlu ise davalı sıfatıyla yer alacaktır. Davacının bu sonuca ulaşabilmesi için, alacaklı olduğunu ispat ederek ortaya koyması gerekmektedir.
İtirazın iptali davasında görevli ve yetkili mahkeme nasıl belirlenir?
Görevli ve yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenecektir. İtirazın iptali davası, genel mahkemelerde(asliye hukuk mahkemesi, tüketici mahkemesi, asliye ticaret mahkemesi, iş mahkemesi) açılır. İlamsız takibe konu edilen alacağın türüne göre davanın hangi mahkemede açılacağı belirlenecektir.
İtirazın iptali davası ne zamana kadar açılabilir?
İtirazın iptali davası, borçlunun itirazının alacaklıya tebliğ edilmesinden itibaren 1 yılık süre içerisinde açılabilir. Tebliğden itibaren 1 yıllık süre geçtikten sonra itirazın iptali davası açılamaz.
İtirazın iptali davasında yargılama usulü nasıldır?
İtirazın iptali davasında genel yargılama usulü uygulanır. Davanın açıldığı mahkemeye göre Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda öngörülen yazılı yargılama usulü yahut basit yargılama usulü uygulanır.
İtirazın iptali davasında alacaklı/davacı neler talep edebilir?
İtirazın iptali davasında alacaklı/davacı; ilamsız icra takibine karşı borçlu tarafından yapılan itirazın iptalini, takibe devam edilmesini, icra inkar tazminatına ve yargılama giderlerine hükmedilmesini talep edebilir.
İcra inkar tazminatı nedir?
İtirazın iptali davasında, alacaklının talebi üzerine ve borçlunun da itirazında haksız olması ve davanın kabulüne karar verilmesi halinde mahkeme tarafından borçlu aleyhine takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere hükmolunan tazminata icra inkar tazminatı denir.
İcra İnkar tazminatına, mahkeme tarafından re'sen(kendiliğinden) hükmolunmaz, muhakkak davacı(alacaklının) talebi gerekmektedir. Bu tazminata hükmedilebilmesi için davacının(alacaklının) zararının bulunması şart değildir. Ancak davacının(alacaklının), alacak miktarının yüzde yirmisini aşan bir zararı mevcut ise bu durumu ispat etmesi gerekmektedir.
Davanın reddi halinde, davacı (alacaklı) aleyhine tazminata hükmolunur mu?
Davanın reddi halinde, davalının(borçlunun) talebinin bulunması ve davacının da icra takibini başlatmakta haksız ve kötü niyetli olması halinde, mahkeme tarafından davacı aleyhine, alacak miktarının yüzden yirmisinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmolunur. Davacı hakkında mahkemenin böyle bir tazminata verebilmesi için davacının icra takibini başlatmakta hem haksız hem de kötü niyetli olduğunun belirlenmiş olması gerekmektedir.
İtirazın iptali davasının kabulü ne anlama gelmektedir?
Davanın kabul edilmesi, davacının alacaklı olduğu, davalının da borçlu olduğu ispatlanmış olacaktır. Böylelikle alacaklı, mahkemenin itirazın iptali yönünde vermiş olduğu kararını icra dosyasına sunduktan sonra borçlunun(davalının) itirazı üzerine duran icra takibinin, devamını sağlayabilecektir.
Davanın kabulü halinde hükmolunan icra inkar tazminatı ve yargılama giderlerinin icrası nasıl gerçekleşecektir?
İtirazın iptali davasında mahkeme tarafından hükmolunan icra inkar tazminatı, ve-kalet ücreti ve diğer yargılama giderleri için alacaklı tarafından ayrı bir ilamlı icra takibi başlatılmamalıdır. Mahkeme kararındaki alacak kalemleri için aynı icra takibi ile borçluya icra emri gönderilmesi talep edilmelidir. (Yargıtay 8. HD., Esas: 2013/12873 Karar:2014/62 Tarih:13.1.2014)
İtirazın iptali davasının reddi ne anlama gelmektedir?
Davanın ret edilmesi, davacının alacaklı olmadığı ve davalının da borçlu olmadığı anlamına gelecektir. Davanın reddi ile birlikte, davacı(alacaklı) tarafında açılan açılmış olan icra takibinin de iptaline karar verilir.
Yazarlar: Av. Burak Kaan Sakar - Av. Enes Rafet BAŞGÖZE
Faydalı bilgilendirme için teşekkürler.