top of page

Araç Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?

Araç değer kaybı nedir?


Trafik kazası neticesinde, kazada hasar gören aracın ikinci el piyasa rayiç değeri ile trafik kazası olmadan önceki piyasa rayiç değeri arasında oluşan maddi farka araç değer kaybı denir. Bu duruma sebebiyet veren kişiden yahut bu kişinin sigorta şirketinden alınan bedele ise araç değer kaybı tazminatı denilmektedir.

Araç değer kaybı tazminatı hakkında merak edilen tüm sorular
Araç değer kaybı tazminatı hakkında merak edilen tüm sorular

Araç değer kaybı tazminatının yasal dayanağı var mıdır?


Araç değer kaybı tazminatı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) md. 49 ve devamında düzenlenmiş olan haksız fiillerden doğan borçlardan sorumluluk düzenlemesine dayanmaktadır. Nitekim TBK md. 49'da "Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiil ile başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür." düzenlemesine yer verilmiştir.


Ayrıca 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu md.91'in göndermesi ile 14.05.2015 tarih ve 29355 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A.5/a'da "Maddi Zararlar Teminatı: Hak sahibinin bu Genel Şartlarda tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Değer kaybı, talep edilmesi halinde, Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre atanacak sigorta eksperi tarafından bu Genel Şartların Ek-1’inde yer alan esaslara göre tespit edilir." hükmüne yer verilerek araç değer kaybının Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında olduğuna yer verilmiştir.


Araç değer kaybı tazminatı kimden talep edilebilir?


Araç değer kaybı tazminatı, trafik kazasına sebebiyet veren kusurlu araç sürücüsünden, kusurlu araç sahibinden ve zorunlu mali sorumluluk sigortacısından talep edilir.


Araç değer kaybı tazminatı için hukuki yollara başvurmadan önce kazaya sebebiyet veren aracın sigortacısına başvurma zorunluluğu var mıdır?


2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK) md.97'de "Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvuruda bulunması gerekir." hükmüne yer verilmiştir. Bu sebeple, yaşanan trafik kazası sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybına ilişkin dava açmadan yahut tahkim yoluna başvurmadan önce kazaya sebebiyet veren aracın sigortacısına yazılı olarak başvuruda bulunulması gerekmektedir.


Araç değer kaybı tazminatı için kazaya sebebiyet veren aracın sigortacısına başvurunun ardından ne kadar süre beklenmesi gerekmektedir?


2918 sayılı KTK md. 97 gereğince kazaya sebebiyet veren araç sigortacısına 15 günlük mühlet tanınması gerekmektedir.


Araç değer kaybı tazminatı için, kazaya sebebiyet veren araç sigortacısına yazılı başvuruda bulunulmadan yahut 15 günlük süre beklenmeksizin hukuki yollara başvurulmuş ise ne olur?


Araç değer kaybı tazminatı için hukuki yollara başvurmadan önce, zorunlu mali sorumluluk sigortacısına yazılı başvuruda bulunulmaması veya bunun ispatlanamaması yahut 15 günlük mühletin verilmemesi, bu sürenin beklenmemesi hallerinde açılan dava yahut tahkim başvurusu dava şartı eksikliğinden ötürü usulden reddedilecektir.


Araç değer kaybı tazminatının talep edilmesinde kusur oranının önemi var mıdır?


Kazadaki kusur oranı; araç değer kaybı tazminatı talebinde bulunabilmek yahut miktarın belirlenmesi bakımından önem teşkil etmektedir. Araçta meydana gelen değer kaybının talep edilebilmesi için öncelikle kazaya sebebiyet veren tarafın yalnızca kendisi (tam kusurlu) olmaması gerekmektedir. Yani kazadaki kusur oranı %100 olan bir kişi, kazanın yaşanmasına tek başına kendisi sebebiyet vermiş olduğundan bu kaza dolasıyla araç değer kaybı tazminatı talebinde bulunamaz. Ancak kusur oranı dağılımının oransal olması (örneğin %50) halinde yahut hiç kusurunun bulunmaması (%0) halinde kişi aracında meydana gelen araç değer kaybının tazminini talep edebilecektir.


Oransal olarak kusur verilen hallerde ise kişi kendisine ait araçta meydana gelen değer kaybının yalnızca sebep olmadığı oran kadarını, diğer taraftan talep edebilir. Örneğin bir trafik kazasında %50 - %50 olarak kusur dağılımı yapılmış ise, kazadaki taraflardan her biri diğer taraftan, aracında meydana gelen değer kaybının %50'sini talep edebilecektir.


Araç değer kaybında, zorunlu mali sorumluluk sigortacısının karşılamakla yükümlü olduğu miktarın bir sınırı var mıdır?


Zorunlu mali sorumluluk sigortasının kapsamına giren teminat miktarları Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından düzenlenmektedir. SEDDK tarafından söz konusu teminatlar hakkında yapılan son değişiklik, 17.05.2022 tarih ve 31838 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile gerçekleştirilmiştir. Buna göre 01.06.2022 tarihinden itibaren Zorunlu mali sorumluluk sigortacısının teminat altına almış olduğu miktar maddi hasarlı kazalarda araç başına 100.000TL'ye, kaza başına ise 200.000'ye yükseltilmiştir. Aynı yönetmelik değişikliği ile 01.01.2023 tarihinden itibaren ise sınırların 120.000 TL ve 240.000 TL olarak uygulanacağı öngörülmüştür.


Örneğin 01.06.2022 tarihinden sonra meydana gelen maddi hasarlı bir trafik kazasında tamamen kusurlu bir şekilde bir başka araca zarar verilmesi halinde, kusuru bulunmayan araç sahibi aracındaki değer kaybı miktarını alabilmek için kusurlu aracın sigortacısına başvuruda bulunacaktır. Araçta meydana gelen değer kaybı miktarının 100.000TL'ye kadar olan kısmından da ilgili sigorta şirketi sorumlu olacaktır. Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken şey söz konusu 100.000 TL'lik sınır yalnızca araç değer kaybı miktarını değil aynı zamanda kazada kusuru olmayan aracın tamir masraflarını da kapsamaktadır.


Araç sigortacısının sorumlu olduğu teminat miktarını aşan bir araç değer kaybı tazminatı olması halinde ne yapılması gerekmektedir?


Araç değer kaybı tazminatının teminat (araç başına 100.000 TL) kapsamında kalınan kısmı aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından alındıktan sonra geriye kalan kısımdan , araç sahibi, sürücüsü ve işleteni sorumlu olacaktır. Bu durumda geriye kalan miktar için bu kişilere yönelik dava açılması gerekmektedir.


Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmenin şartları/sınırları var mıdır?


Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için, öncelikle kazaya tam kusurla sebebiyet vermemek gerekir. Ayrıca kazaya karışan aracın ağır hasar kayıtlı olmaması yahut kaza sonucunda pert yahut hurdaya ayrılmaması gerekmektedir. Aynı zamanda kaza neticesinde onarım ve işlem gören araç parçalarının daha önceki bir kazada onarım ve işlem görmemiş olması gerekmektedir.


Satılan (devri yapılan) araç için araç değer kaybı başvurusu yapılabilir mi?

14.05.2015 tarih ve 29355 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluk Sigortası Genel Şartları Tebliği Ek-1'de önceden "teminat dışı kalan haller" adlı başlık altında düzenlemelerden biri de kaza tarihi ile sigorta şirketine başvuru tarihi arasında aracın mülkiyetinin değişmesi durumu yer almaktaydı. Bu sebeple kaza sonrasında, araç değer kaybı için ilgili sigorta şirketine başvurmadan önce satılmış olan araçlar için değer kaybı talep edilemiyordu.


Ancak ilgili Tebliğ'in halihazırdaki 04/12/2021 tarih ve 31679 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Araç Değer Kaybı Tazminatı Hesaplanması" başlıklı Ek-1'inde böyle bir madde bulunmamaktadır. Dolasıyla kaza gerçekleştikten sonra ancak sigorta şirketine başvurudan önce satılmış/ devri gerçekleşmiş olan araçlar için, kaza tarihinden 2 yıl içerisinde ilgili sigorta şirketinden araç değer kaybı talep edilebilir.


Araç değer kaybı tazminatı, tramer kaydına işlenir mi?


Tramer kaydı, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi tarafından araçlara ilişkin olarak tutulan ve ücreti karşılığında sorgulama yapılarak araçların hasar bilgisi, değişen parça sorgusu, kilometre bilgisi gibi çeşitli bilgilerin yer aldığı kayıtlardır. Söz konusu kayıtlar arasında araç değer kaybı tazminatı miktarı ise yer almamaktadır. Dolasıyla bir araç için alınan araç değer kaybı tazminatı ne alan kişinin aracının Tramer kaydına ne de ödeyen kişinin Tramer kaydına yazılmamaktadır.


Araç değer kaybı tazminatını ne zamana kadar istenebilir?


Yalnızca maddi hasarlı bir kaza için talep edilecek araç değer kaybı tazminatları, TBK 72 gereğince kazanın gerçekleştiği ve kazaya sebebiyet verenin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde ilgililerden talep edilmelidir. Kazanın üzerinden 10 yıl geçmesi halinde ise her halükarda zamanaşımı süresi dolmuş olur.

Eğer araç değer kaybı talep edilen kazada yaralama yahut ölüm gerçekleşmiş ise bu durumda TBK md. 72 gereğince ceza kanunlarında öngörülen ve daha uzun olan zamanaşımı süreleri uygulanır.


Sigorta şirketinin yazılı başvuruya karşı 15 günlük mühlet içerisinde olumsuz cevap vermesi yahut hiç cevap vermemesi halinde ne yapılmalıdır?


Bu durumda ilgili sigorta şirketi Sigorta Tahkim Kurulu üyelerinden ise, Sigorta Tahkim Kuruluna başvurularak araç değer kaybı tazminatı talep edilmelidir. Eğer ilgili sigorta şirketi tahkim üyesi değilse adli yargıda araç değer kaybı tazminatı talepli olarak dava açılması gerekmektedir.


Sigorta Tahkim Kuruluna başvuru hakkında daha detaylı bilgiye , Sigorta Tahkim Kurulu'na ait http://www.sigortatahkim.org/index.php?option=com_content&view=article&id=63&Itemid=56 adresinden ulaşabilirsiniz.


Araç değer kaybı tazminatı nasıl hesaplanır?


Araç değer kaybı tazminatı hesaplaması özel uzmanlık gerektiren bilirkişi faaliyetidir. Araç değer kaybının belirlenmesinde birden fazla husus önem arz etmektedir. Hesaplama yapılırken değer kaybına uğrayan aracın; markası, modeli, kullanılmışlık düzeyi (kilometresi ve model yılı) değişen parçanın türü (motor kaputu, ön şase, ön panel, arka panel, bagaj kapağı, far vs. gibi) hasar derecesi (hafif, orta, yüksek),işlem gören parça sayısı ve niteliği ve boyanan parça durumu (tam, lokal), boyanan parçanın türü, hasar geçmişi ve önceden aynı bölgeden hasar alıp almadığı ve aracın piyasa değerine bakılarak hesaplama yapılmaktadır.


Araç değer kaybı tazminatı hakkında daha fazla bilgi almak ve araç değer kaybı tazminatı alacakları sürecinizde profesyonel hukuki destek için ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.










コメント


コメント機能がオフになっています。
bottom of page